Deve Kuşu Yumurtası
Deve Kuşu Yumurtası
Devekuşları ortalama 18-24 aylık olunca yumurtlamaya başlar. İyi bir beslenme ile yılda 40-80 adet yumurta verebilirler. Devekuşu yumurtaları, 1-1,5 kg ağırlıkları ile en büyük yumurta türü olarak bilinmektedir. Bir devekuşu yumurtası 25-30 tavuk yumurtasına denktir. Öyle ki, zengin bir protein ve vitamin kaynağı olan 1 devekuşu yumurtasıyla, 20 kişiye sahanda yumurta ziyafeti çekilebilir, Protein zengini olmasından kan değerlerini yükselttiğinden doktor tavsiyesiyle satılan bir üründür. Uzun yıllardan beri devekuşu yumurtaları, Selatin camiilerde, Mimar Sinan’ın eserlerinde ve diğer tarihî camilerde ve binalarda, yazlıklarda, depolarda, ambarlarda, seralarda örümceklerden korunmak için içi boşaltılarak tavanlara asılıp kullanılmaktadır. Örümceklik devekuşu yumurtalarının Etki alanı tam olarak bilinmemekle birlikte tahminen 20-25 m2′dir.
Ömrü ise 20 yılın üzerinde olarak tahmin edilmektedir, Türklere özgü bir buluş olmasına rağmen maalesef ki üniversitelerimiz tarihimizde yaptığımız bu buluşu bilimsel olarak araştırmamış ve net bir bilgi sağlamamışlardır.
Örümcekler dışında kuşların depo, çatı arası benzeri yerlerde yuva yapmalarını engellemektedir.
Bir Devekuşu yumurtasının örümceğe etki edebilmesi için içinin dolu olarak bekletilmesi ve içinin bozulması gerekmektedir. Nedeni ise bozulan yumurtanın etrafa koku vermesidir, bu koku insanın alamayacağı bir ölçüde olup hiçbir şekilde insanı rahatsız etmemektedir.
Yumurtanın bozulma esnasında güneş ışığı, soba-kalorifer benzeri sıcaklardan korunması gerekmektedir aksi halde yumurta üzerinde sarı lekeler oluşarak yumurta akma yapabilir, bu yumurtanın hem kötü kokmasına hemde işlevini kaybetmesine neden olur.
Önemli bir detay ise yumurtanın asılacağı yer ve malzeme seçilirken çok dikkat edilmesi gerektiğidir. Nedeni ise ayak altında çocukların ulaşabileceği bir yerdeki yumurta her an kırılma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Yumurta kırıldıgı takdirde kokusundan dolayı örümceklerle birlikte evin terkedilmesi gerekir.
Yumurtanın asıldığı askı türevinin sağlıklı olmasına da dikkat edelim, sıcak soğuk genleşmesinden dolayı kopma olabilir ve üstte yazdığımız olay tekrarlanabilir Allah muhafaza.
Devekuşu yumurtalarının bir diğer özelliği ise içi boşaltıldıktan sonra boyanarak ya da çeşitli şekillerde işlenerek dekoratif eşya, tablo ve biblo olarak değerlendirilmesidir.
Mimar Sinan'ın kalfalık eseri olan bu büyük yapı Süleymaniye Cami'nin restorasyon çalışmalarını yapan bir yetkili, hayretini gizleyemeyerek ''Koskoca camide bir tane örümceğe rastlamadık'' demektedir.
Sülaymaniye Camii'nin avizelerine dikkatlice bakılırsa kandil çanaklarının aralarında kahverengiye dönüşmüş renklerde yumrular görülür. Bu yumruların devekuşu yumurtası olduğunu bir çok kişi bilmemektedir. İşte örümceği camilerden uzaklaştıran dahiyane buluş bu yumurtalardır. Bir takım araştırmalar neticesinde örümceğin bu devekuşu yumurtalarının yaydığı kokudan rahatsız olduğunu keşfeden ecdadımız, bundan tam 400 yıl önce, uzak diyarlardan devekuşu yumurtaları getirterek, camileri koruma altına almıştır. Şu an bu yumurtalardan bir kısmının restorasyon çalışmaları sırasında kırıldığını, bir kısmınında çalındığını ve şimdi ise sadece 30-35 adet kaldığı ifade edilmektedir. Ayrıca bu yumurtaların Afrika'dan o tarihlerde Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman tarafından getirtilmiş olduğu söylenmektedir.
Mimar Sinan'ın Örümcek Taktiği.
Devekuşu yumurtası haşerelere ve örümceklere karşı en iyi kovucu. Eti, kurulan çiftlikler sayesinde sektör haline gelen ve Anadolu sofralarını süslemeye başlayan devekuşlarının yumurtası da ayrı bir sektör oluşturuyor. Bir tanesi yaklaşık 2 kilogram ağırlığında olan devekuşu yumurtaları yaklaşık 10 kişiyi doyurabiliyor.
Devekuşu yumurtasını tavuk yumurtasından ayıran en önemli özelliklerin başında kolesterolsüz oluşu geliyor. Devekuşu yumurtasının bir diğer ilginç özelliği ise çürütüldüğü takdirde bulunduğu mekana örümcek ve benzeri haşerelerin yaklaşamaması.
Sinop’un Türkeli İlçesi’nde yaklaşık 4 yıldır kurduğu çiftlikte devekuşu üretimi gerçekleştiren Mustafa Özoğul, devekuşu yumurtasının bir çok ilginç özelliğinin olduğunu belirterek, sağlık açısından da devekuşu yumurtasının tercih edildiğini söyledi. Mustafa Özoğul, "Yumurtanın içini boşaltmadan bozulması sağlandığında, konulan mekanda örümcek ve haşerelere karşı kovucu özelliği ortaya çıkıyor. Hatta bu yumurtalar Osmanlı’da da kullanılmış. Mimar Sinan’ın eserlerine baktığımızda kubbelere devekuşu yumurtaları konulduğunu görüyoruz. Bu mekanlara örümcekler giremiyor ve dolayısıyla ağ öremiyor. Bu arada bu yumurtaların boş kabukları da süs eşyası yapımında kullanılabiliyor" diye konuştu.
Bu arada bazı bölgelerde devekuşu yumurtalarını işleyerek süs eşyası haline getiren bir çok firma bulunuyor. Kurdukları atölyelerde yumurtaları işleyen bu firmalar, biblo haline getirdikleri yumurtaları başta Yunanistan ve Almanya olmak üzere bir çok Avrupa ülkesine pazarlıyor.
Araştırmacı : Abdullah DUMAN
